حقوق مالکیت معنوی و مادی

آیا تا کنون این جمله که «تمام حقوق مادی و معنوی این اثر متعلق به پدیدآورنده است» یا «تکثیر این اثر بدون کسب مجوز از پدیدآورنده یا ناشر خلاف قانون است» را شنیده اید؟

جمله بالا اشاره به شاخه ای از حقوق به نام حقوق مالکیت فکری یا حقوق مالکیت معنوی  می نماید.

حقوق معنوی 

حقوق معنوی انواع گوناگون دارد که مهم ترین آن ثبت یک اثر یا مال فکری است . برای مثال : یک نمونه دوخت سنتی مخصوص شما یا اختراع یک وسیله نوین یا نقاشی که شما کشیده اید ، در صورتی که شما این محصول را ثبت کرده باشید تاریخ ثبت و نام محصول به نام شما ثبت خواهد شد و هیچ کس نمی تواند این حق را از شما بگیرد .

به عبارت دیگر مال فکری شما به نام شما ثبت شده است و هرکس هر جا که تلاش کند اثر شما را به نام خود ثبت کند شما می توانید از او شکایت نمایید و قانون شما را مورد حمایت قرار می دهد.

حقوق مادی هر گونه استفاده و بهره‌برداری اقتصادی از اثر و مال فکری می باشد یعنی فقط مالک اثر می تواند از این حقوق استفاده نماید اما  مالک می تواند این حق را به شخص دیگر واگذار نماید برخلاف حقوق معنوی که فرد نمی تواند آن را بفروش برساند یا آن را ببخشد.

موارد ذیل نمونه ای حقوق مادی می باشد :

آثار ادبی و هنری مانند کتاب و فیلم

حق نشر، و حق توزیع تا پنجاه سال بعد از مرگ. در زمان حیات نویسنده این حقوق به شخص او تعلق دارند و بعد از مرگ او به مدت پنجاه سال در اختیار ورثه او خواهند بود.

نرم افزار

حق نشر و تکثیر نرم افزار؛ سی سال از تاریخ ایجاد نرم افزار

اختراع

حق ساخت، فروش، بهره‌برداری و واردات. از زمان دریافت گواهی حق اختراع تا ۲۰ سال؛ پس از آن هرکسی می‌تواند به تولید اختراع دست بزند و آن را به فروش برساند.

علامت تجاری

از معدود اموال فکری است که می‌تواند به صورت دائم وجود داشته باشد؛ البته هر ۵ سال یکبار نیازمند تمدید است. اگر آن را تمدید نکنید دیگران می‌توانند از آن استفاده کنند.