قرارداد کسب و کار موضوع مهمی است که هر یک از کارمندان و کارفرمایان نسبت به آن شناخت لازم را داشته باشند. به موجب نمونه قرارداد کار که در امور مختلف موجود می‌باشد، تمام آنچه بین کارمند و کارفرما بوده لازم الاجرا می شود و در صورت بروز هرگونه تخلف می‌توان به آن استناد کرد.
به موجب قرارداد کار الزامی بین کارگذار و کارمند ایجاد می شود تا به سبب آن هر یک از طرفین به وظایف خود عمل نمایند. بدین ترتیب روابط کارگر و کارفرما جنبه ای قانونی یافته و مواردی همچون حق الزحمه و مطالبات نیز در سایه قراردادی قانونی صورت می گیرند. لازم به ذکر است که با توجه به اهمیت این موضوع بخشی از قانون کار نیز به بررسی آن پرداخته است که به شرح زیر می‌باشد:
قرارداد کار به قراردادی کتبی یا شفاهی اطلاق می شود که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق السعی خود، کاری را برای مدتی موقت یا غیرموقت برای کارفرما انجام می دهد.
نحوه نوشتن قرارداد کاری
به طور کلی و در تمامی قرار داد های کاری همواره 2 طرف حضور دارند. این دو طرف عبارت اند از:
- کارفرما
- کارگر
کارگر طبق ماده 2 قانون کار بدین شکل تعریف شده است:
شخصی حقیقی، در واقع به عنوان انسانی تعریف شده است که به دستور کارفرما کار را انجام داده و در قبال آن کار، مُزد دریافت میکند. این مزد میتواند به شکل های:
- روزانه
- ماهانه
- و یا هفتگی باشد
همچنین در مقابل، کارفرما نیز بدین ترتیب تعریف شده است:
شخصی حقیقی یا حقوقی است که ضرورتی ندارد حتما انسان باشد. (می تواند هر نهاد و یا ارگان خاصی نیز در نظر گرفته شود.)
همچنین لازم به ذکر است که در صورت انعقاد قرارداد روابط بین کارگر و کارفرما مطابق قانون کار رسمیت پیدا خواهد کرد.
ویژگی های قرارداد کار
با توجه به آنچه پیش تر بیان شد می توان ویژگی هایی را برای قرارداد کار در نظر گرفت که از قرار زیر هستند:
- قرارداد کار به عنوان قراردادی معین
این فرایند در قانون به عنوان عقد شناخته شده و برای آن مقرارات خاصی نیز در نظر گرفته شده است.
- قرارداد کار به عنوان قراردادی رضایی
برای انعقاد این قرارداد تشریفات خاصی نیاز نبوده و می توان آن را به صورت کتبی یا شفاهی منعقد نمود.
- قرارداد کار به عنوان قراردادی معوض
به موجب این نوع قرارداد کارگر در قبال انجام کار خود حق الزحمه دریافت کرده و کارفرما نیز در قبال کسی که این کار را انجام داده موظف است تا به او اجرتی را پرداخت کند.
- قانون کار یک قانون آمره می باشد
بدین معنی که در این نوع قرارداد کار نمی توان مزایای در نظر گرفته شده برای کارگر را کمتر از میزان مقرر در قانون کار دانست. جز در مواردی استثنا که در قانون مشخص شده است.
- قرارداد کار موقت
در قرارداد موقت زمان اتمام قرارداد ذکر شده و بدین ترتیب در زمان تعیین شده به پایان می رسد. باید دانست در تمدید این نوع قرارداد دال بر بر دائمی شدن آن نمی باشدچنانچه این قرارداد در موعد مقرر تمدید نگردد و کارگر نیز در حال ادامه فعالیت خود باشد، می تواند ادعای تمدید قرارداد را نماید.
- قرارداد با مدت غیر موقت
این نوع قرارداد برای اموری ترتیب داده می شود که مستمر بوده و در واقع قرارداد دائم است. لازم به ذکر است که در گذشته در خصوص این قراردادها به جای عبارت غیر موقت از واژه دائم استفاده می شده است اما بنا به دلایل زیر و با تشخیص مراجع مسئول امروزه از لفظ غیر موقت برای این نوع قرارداد استفاده می شود.
دلایل:
- موقت نبودن قرارداد
- محدودیت به اتفاقاتی همچون از کار افتادگی، فوت و…
مثال:
برای تفهیم بهتر این موضوع کارگری را در نظر بگیرید که در کارگاهی مشغول به کار و قرارداد او دارای این دو بند است:
- زمان مشخصی برای آن تعیین نشده است
- دستمزد او به شکل روز مزد یا ماهانه مشخص شده است
در نتیجه او یک کارگر دائم است.
شرایط صحت قرارداد کار کدام اند؟
برای اینکه بدانیم قرارداد کار واجد شرایط صحت است یا خیر، ضروری است تا به اطلاعاتی دسترسی داشته و آن ها را مد نظر قرار دهیم. این اطلاعات از قرار زیر هستند:
- مشخص شدن نوع کار، وظیفه و یا حرفه ای که قرار است کارگر به آن مشغول شود
- موارد مربوط به حقوق، مزد مبنا و لواحق آن
- موارد مبوط به ساعات کاری، روزهای تعطیل و مرخصی ها
- محل انجام کار
- تاریخ عقد قرارداد برای آغاز کار
- چنانچه کار برای مدت معین باشد ضروری است تا مدت قرارداد مشخص شود
- تعیین تمامی مواردی که عرف و عادت شغل یا محل، ایجاد می نماید
- مشروع بودن و معین بودن مدت قرارداد
موارد لازم به ذکر در یک قرارداد کاری کدام اند؟
از جمله مواردی که ضروری است تا در قرارداد کار ذکر شوند می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تعیین ساعت کاری
- مشخص شدن نام بیمه شونده و بیمه کننده در قرارداد
- مشخص شدن تاریخ استخدام در قرارداد
- تعیین موارد و قوانی مربوط به فسخ قرارداد
- تعیین مدت قرارداد
- تعیین موارد مربوط به مزایا و نرخ حقوق
- مشخص شدن دقیق آدرس محل کار
- تعیین مرخصی و تعطیلات
- درج شماره حساب بانکی کارگر و … در قرارداد
نمونه ای از قرارداد را می توانید در ذیل مشاهده نمایید.